021 46 01 39 23
امیر غیاث الدین ملک شاه، از امرای مشهور دربار تیمور گورکانی بوده که پنج سال بعد از فوتش (سال ۸۵۵ هجری قمری) بنایی بر قبر او احداث کرده‌اند. بنای آرامگاه یا مسجد امیر غیاث الدین که در بازار بزرگ و ناحیه سرشور مشهد واقع است، جزو آخرین بناهای مربوط به دوره میرزا شاهرخ است که مشتمل بر بقعه‌ای با گنبد دوپوش، دو مناره و یک ایوان است. این بنا که امروزه به نام مسجد ۷۲ تن معروف است و در ابتدای بازار بزرگ مشهد قرار گرفته است. در واقع این بنا ابتدا مقبره امیر غیاث‌الدین بوده و بعدها تغییر کاربری داده و به مسجد تبدیل شده است.
بنای آرامگاه حدود ۶۶۰ متر مربع را فرا می‌گیرد، نمای مناره‌ها و غرفه‌ها و ایوان، دارای کاشی معرق بسیار نفیسی بوده که بیشتر آن‌ها از بین رفته و آن چه باقی مانده، نمونه بهترین رنگ و لعاب کاشی دوره تیموری و صفویه است. ازاره بنا، در اصل کلا از سنگ بوده است.ایوان جلویی از نظر کاشی و نقش و تزیینات دیگر، در واقع تابلوی ظریف این مقبره به شمار می‌رود. نام کامل معمار این آرامگاه «احمد بن شمس الدین محمد تبریزی» می باشد. در بالای نام معمار، کتیبه‌ای کاشی‌کاری وجود داشته که قسمت عمده آن از بین رفته است. کاشی‌های دیگر قسمت‌ها نیز آسیب فراوانی دیده است. جای خوشحالی است که کتیبه طرف چپ ایوان به طول تقریبی دو متر از اصل عبارت کتیبه، به طور صحیح و روشن و در زمینه کاشی لاجوردی و خط کشی سفید معرق و با خط ثلث شیوا بر جای مانده است:
«لل الامیر ملکشاه اعرج اللّه معارج دولته فی سنة خمس و خمسین و ثمانماة الهجریه» (۸۵۵)
در همین مقدار باقی مانده از کتیبه، به قدری لطافت و ظرافت دیده می‌شود که نظیر آن را در جای دیگری نمی‌توان یافت. نقطه‌ها و احیانا اعراب کتیبه را با کاشی تغاری سیر به طوری اجرا کرده‌اند که جملات را به صورت جالبی تزیین کرده است. در دیگر قسمت‌های ایوان، صلوات بر چهارده معصوم بر کاشی نوشته شده و بخش‌های دیگر نیز با نقوش زیبای هندسی و کاشی‌کاری های نفیس که با زر طرح شده و کلمه «علی» را با زر سه بار تکرار کرده‌اند تزیین شده است.
بقعه، دارای دری به تاریخ ۱۱۵۵ هجری قمری است که به نظر می‌رسد از محل دیگری به این نقطه منتقل شده باشد.گنبد مقبره، با طرح متناسب و روکار کاشی فیروزه‌ای ساخته شده و در ساقه آن با خط کوفی درشت، جملة «البقا لله» تکرار شده است.این بنای بقعة امیر ملک شاه، دو مناره وجود دارد که بالای هر دو به دلیل گذشت سالیان دراز، تخریب شده است. ارتفاع مناره شمالی آنچه باقی مانده، ۲۰ متر و بلندی مناره جنوبی نیز در حال حاضر، ۴۰/۱۵ متر است. ازاره هر دو مناره، از سنگ بوده که از بین رفته؛ اما جدیدا تجدید بنا و بازسازی شده است. در بالای ازاره مناره‌ها، کتیبه بزرگی با آیات قرآنی به چشم می‌آید. بالای این کتیبه، در ترنج‌هایی، احادیثی از پیامبر و در بالای آن‌ها، اسما اللّه نوشته شده است.
| برای مشاهده نرخ تور مشهد با هتل ها، امکانات و خدمات مختلف اینجا کلیک کنید |
